Petrol Fiyatlarındaki Dalgalanmaların Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri ve Çözüm Önerileri

Türkiye'nin enerji ve ham petrolde yüksek dışa bağımlılığı, petrol fiyatlarındaki dalgalanmaların ekonomik büyüme, enflasyon ve döviz kuru üzerindeki etkilerini artırıyor.

 Öğr. Gör. Dr. Necati Altemur, petrol fiyatlarının Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerini kapsamlı bir şekilde değerlendiren bir çalışmaya imza attı. Türkiye’nin enerji konusunda %71, ham petrolde ise %92 oranında dışa bağımlı olduğu belirtilen çalışmada, petrol fiyatlarındaki dalgalanmaların ekonomik büyüme, enflasyon ve döviz kuru üzerindeki etkileri analiz edildi. Makroekonomik Etkiler ve Tarihsel Kırılmalar Dr. Necati Altemur’un “Petrol Fiyatları ve Makroekonomik Değişkenler Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği” başlıklı çalışması, Ocak 1995-Şubat 2023 dönemini kapsayan 28 yıllık verileri inceledi. Çalışmada, petrol fiyatlarının, enflasyon ve döviz kuru üzerindeki uzun vadeli etkileri, eş bütünleşme analizi ile değerlendirildi. Avrupa Brent Petrol fiyatları, Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve USD/TRY kuru kullanılarak yapılan analizde, yapısal kırılmaların dikkate alındığı Hatemi-J ve Maki testleri uygulandı. Çalışma, petrol fiyatlarının artışının enflasyonu yükselttiğini, döviz kuru dalgalanmalarına yol açtığını ve üretim maliyetlerini artırarak bütçe açıklarını büyüttüğünü ortaya koydu. Ayrıca, 1994, 2001, 2013 ekonomik krizleri ve Covid-19 pandemisi gibi yapısal kırılma dönemlerinin, bu ilişkiyi güçlendirdiği vurgulandı. Enerji Bağımsızlığı İçin Çözüm Önerileri Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Dergisi’nde yayınlanan makalede, Türkiye’nin enerji bağımlılığını azaltmak için atması gereken adımlara da değinildi. Öne çıkan çözüm önerileri şunlardır: Yenilenebilir Enerji Yatırımları: Güneş ve rüzgâr enerjisi gibi yenilenebilir kaynaklara yatırım yapılarak, çevre kirliliği azaltılabilir ve dışa bağımlılık düşürülebilir. Ulaşımda Alternatifler: Kara taşımacılığı yerine deniz yolu ve tren kullanımının artırılması, enerji tüketiminde verimliliği artırabilir. Enerji Verimliliği: Enerji tasarrufu sağlayan teknolojilerin yaygınlaştırılması, enerji tüketimini azaltabilir. Petrol Fiyatlarının Dalgalanmasının Ekonomik Etkileri Petrol ihraç eden ülkeler bu artışlardan fayda sağlarken, ithalatçı ülkelerde maliyet artışları ve enflasyon gibi olumsuz sonuçlar yaşanmaktadır. Türkiye gibi gelişmekte olan ve enerji konusunda yüksek dışa bağımlılığa sahip ülkelerde, bu etkiler daha belirgin hale gelmektedir. Dr. Altemur’un çalışması, bu bağımlılığın ekonomik istikrar üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekerken, yenilikçi enerji politikalarının gerekliliğini vurgulamaktadır.