Tahsin TUNA  Bergama, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, kültür ve tarihin iç içe geçtiği eşsiz bir Anadolu şehridir. Ancak, bir şehri gerçekten anlamak için sadece içinde dolaşmak yetmez; bazen biraz uzaklaşıp onu dışarıdan gözlemlemek gerekir. Bu bakış açısı, yalnızca tarihi ve kültürel mirası daha derinlemesine anlamamızı değil, aynı zamanda şehrin bugünkü durumunu ve gelecekteki potansiyelini görmemizi sağlar. Sık bir ormanda yönünüzü bulmak istiyorsanız, bir ağacın tepesine çıkıp etrafı seyretmelisiniz. İşte Bergama da böyle bir bakışı hak ediyor. Şehrin üzerindeki sis bulutunu dağıtmak, tarihi dokusunun ardındaki gerçekleri görmek ve sorunlarını anlamak için dışarıdan bir gözle bakmak gerekiyor. Nietzsche’nin dediği gibi, "Damların üstünde yükselen kuleleri görmek için şehri terk etmen şart." Bu, Bergama gibi tarih ve kültür yüklü bir şehrin potansiyelini ortaya çıkarmak için de geçerli. Geçmişin Işığıyla Bugünü Aydınlatmak Bergama, geçmişte bir "faziletler şehri" olarak biliniyordu. Tıp, eğitim ve kültürde öncü bir merkezdi. Pergamon Krallığı’nın mirası, Asklepion’dan Bergama Kütüphanesi’ne kadar uzanan bir ışık saçıyordu. Ancak bugün, bu ışık yer yer sis bulutlarıyla örtülmüş durumda. Gölgeler, homurdanmalar ve koşturmacalar arasında, bu tarihi mirası nasıl daha görünür kılabiliriz? Tarihe bakarsak, faziletli şehirler her zaman hem içsel erdemi hem de dışsal gözlemi bir araya getirmiştir. Farabi’nin dediği gibi, fazilet siyaseti tektir; karşısında ise sayısız "cahiliye siyaseti" vardır. Bergama’nın kamburlarını, yani sorunlarını anlamak ve çözmek için önce bu faziletli bakış açısını benimsemek gerekiyor. Bergama’nın Bugünü ve Geleceği Bugün Bergama’nın en büyük ihtiyaçlarından biri, tarihi ve kültürel mirasını çağdaş bir vizyonla birleştirmektir. Şehrin kamburlarını, yani turizmdeki eksiklikleri, altyapı sorunlarını ve modernleşme sürecindeki yavaşlamayı görmek ve bunları çözmek için dışarıdan bir bakış gerekiyor. Ancak bu bakış, eleştirel olduğu kadar yapıcı da olmalı. Sessiz alkışlar ve yanıltıcı övgüler yerine, gerçek ihtiyaçlara odaklanan bir anlayış geliştirilmelidir. Ey Bergama! Ey Bergama, sen ki geçmişinle bugünü aydınlatıyorsun. Ancak, kamburlarını gör ve onları düzeltmek için gereken adımları at. Tarihinden enerji al, ama geleceğini de inşa etmeyi unutma. Seni dışarıdan seyredenlerin uyarılarını dikkate al; zira bir şehrin en büyük tehlikesi, kendi sisinde kaybolmasıdır. Bergama’nın bugünkü beklentisi, tarihsel dokusunu korurken modern bir şehir kimliği inşa etmektir. Bu, hem yerel halkın hem de dışarıdan gelen turistlerin ihtiyaçlarını karşılamakla mümkündür. Şehir, kendi kamburlarını görmek için bazen dışarıdan bir gözlemciye ihtiyaç duyar. Bu gözlemci, şehre yalnızca eleştiri değil, aynı zamanda umut ve vizyon da sunar. Son Söz Bir pencereden Bergama’ya bakıyorum ve mırıldanıyorum: Umulur ki uyanırız. Umulur ki Bergama, geçmişinden aldığı güçle geleceğini aydınlatır. Umulur ki faziletli bir şehir olma yolunda ilerler. Çünkü Bergama, yalnızca bir şehir değil, tarih, kültür ve medeniyetin eşsiz bir temsilcisidir. Tahsin Tuna olarak söylemek isterim ki, "Bergama’nın kamburlarını fark etmek için şehre dışarıdan bakmaya cesaret edin. Ancak o zaman gerçek potansiyelini keşfedebilir ve onu geleceğe taşıyabilirsiniz."