Eşeler; Burdur’un Yeşilova ve Tefenni ilçeleri ile Denizli’nin Acıpayam ilçesi arasında kalan geniş bir yayla ve dağ silsilesi olarak tanınıyor. En yüksek zirvesi Akkaya adı ile anılıyor;  2 bin 268 metredir. Bu azametli dağ sırası ve yaylaları farklı endemik bitki türlerine ev sahipliği yapıyor. Sayısız canlı türünün de barınağı… Çok sayıda anıt ağaca sahip olan Eşeler, Salda Gölü’nü besleyen akarsu kaynaklarının çıkış noktasıdır… Bu dağ, ayrıca bölgedeki çok sayıda köyün içme suyunu karşılayan büyük tatlı su kaynaklarına sahip… Eşeler Dağı ve yaylaları, küçükbaş hayvancılığın yaygın olarak yapıldığı ve Yörük kültürünün yaşatıldığı önemli bir bölge olarak biliniyor.   ***   Okuyucularımdan bilenler bilir; bendeniz aynı zamanda bir doğa aşığı ve karavancıyımdır… Bir yılın yaklaşık 7-8 ayını karavanda geçir ve özellikle yayla yayla dolaşırım… Geçtiğimiz yılın Haziran sonu ile Temmuz başını kapsayan 3 haftalık bir bölümü burada geçirdim. Buraya gelmeden önce Denizli Acıpayam’a bağlı Yazır Köyü Muhtarı ve sonradan dostum ve arkadaşım olan sevgili Deniz Aydın Doğan’ı telefonla aradım ve Eşeler Yaylası’na çıkmak istediğimizi, orada bir süre karavan ile konaklamayı hedeflediğimizi anlatıp, izin ve yardım istedim. Oraya gittiğimiz zaman değerli kardeşim Deniz Aydın Doğan, inanılmaz bir misafirperverlik, dostluk ve ilgi gösterdi. Kendisine minnet ve teşekkürü bir borç bilirim. Bunu burada belirtmekte yarar var… Karavanımızı Yazır’da park ettikten sonra Deniz Aydın Doğan kardeşim bizi kendi otomobiline davet etti ve Eşeler Dağı yolunu önce bu şekilde görmemiz için yola çıkarttı. Dağın neredeyse dörtte üçünü muhtarın aracıyla; kırık dökük, yer yer yağmurlardan kanallar açılmış toprak yolları kat ederek tırmandık. Ancak zirveye az bir mesafe kala; biz buraya karavanla çıkamayacağımızı anlayarak geri döndük. Sevgili muhtarımız, bizi bırakmadı ve köyde bir yer göstererek kendilerine misafir olmamızı önerdi. Biz de kendisini kırmadık ve 3 hafta gibi bir süre köylerinde kaldık. Yol durumundan ötürü çıkamadığımız azametli, başı dumanlı koca Eşeler’i 3 hafta boyunca Yazır’dan tabiri caizse yutkunarak seyrettik.   ***   Birkaç gündür yazılı ve görsel medyadan içim sızlayarak takip ediyorum; Eşeler Dağı ve Yaylası da ‘maden’e çevriliyormuş! Dağın eteklerinde bulunan birçok köyde halk, bu duruma karşı direnişlerle duruyor ve eylemler yapıyormuş. Gittiğim, bildiğim ve sıcacık gönüllü candan insanlarıyla tanış olduğum bu doğa harikasının da doymak bilmez bir canavarın çelikten çeneleri arasında ufalanıp gideceği riskiyle karşı karşıya olması içimizi sızlattı.   ***   Kendisiyle zaman zaman telefon iletişiminde olduğumuz Yazır Köyü Muhtarı Deniz Aydın Doğan, dün beni telefonla aradı. Hal hatır faslından sonra bir çırpıda Eşeler’e nasıl kıyacaklarını ve olanı biteni anlattı; köylerinde de bir direniş eylemi yapılmış. Hatta bölgenin en büyük direnişi… Hatırlatmakta yarar var; bir zamanlar belediyelik olan Yazır Köyü, AKP’nin geçmiş yıllarda yaptığı ‘oy’ temelli değişiklikle bir anda mahalle oluvermiş. Nüfus bakımından hala bir kasabayı çağrıştıran Yazır Köyü’nün insanları bu doğa katliamı için bir araya gelmiş. İşte bölgede yaşananlar:   ***   Bölgedeki birçok köyün içme suyunu sağlayan Eşeler Yaylası'nın maden sahasına açılması gerilime neden oldu. Maden sahasının genişletilmesine karşı eylem yapan köylülerle görüşme yapmak isteyen firma yetkilileri arasında tartışma çıktı. Burdur ve Denizli illeri bölgesinde krom madeni arama ruhsatı bulunan firmanın Karamanlı, Yeşilova ve Acıpayam ilçeleriyle Güney, İstiklal, Dodurga ve Yazır Köyleri bölgesinde krom ocağı kapasitesini artırmak için hazırladığı proje kapsamında halkın bilgilendirilmesi için toplantı yapılacağı duyuruldu. İçme suyu kaynaklarının kirleneceğini ifade eden köylüler, üst üste tepkilerini dile getiriyor. Tepkilerin en büyüğü Yazır Köyü’nden verildi. Görüşme yapmak için kırsal mahalleye gelen firma temsilcileri, tepkiler üzerine mahalleden ayrılmak zorunda kaldı. Jandarma ekipleri, gerilimin artmaması için köy meydanında önlem aldı. Eşeler Yaylası’nda maden araması yapılmasını istemediklerini belirten Yazır Köyü Muhtarı Deniz Aydın Doğan, şu önemli tespitleri ve açıklamayı yapıyor: "Buradaki anıt ağaçların yok edilmesine izin vermeyeceğiz. Eşeler Yaylası’na özgü birçok endemik bitki bulunuyor. Bu bitkileri koruyup, gelecek nesillere ulaştırmalıyız. Salda Gölü, Eşeler Yaylası’ndan beslenmektedir. Salda Gölü'nde suların çekilmesine müsaade etmeyeceğiz ve gölü korumak için elimizden gelen mücadeleyi vereceğiz. Bu bölgede küçükbaş hayvancılık yapan çok sayıda çoban var. Bunlar hem bizim et ve süt ihtiyacımızı karşılıyor hem de kendi geçim kaynaklarını sağlıyorlar. Bu çalışmalara izin verilirse, çobanların hali ne olacak? İçme suyu kaynaklarımızın yüzde 90'ı Eşeler Yaylası’ndan doğuyor. Yetkililerle defalarca görüşmemize rağmen bir sonuç alamadık. Biz bu madenin genişlemesine müsaade etmeyeceğiz. Bu yayla; Karamanlı, Güney, Yeşilova, Yazır, Dodurga ve Salda başta olmak üzere geniş bir kesime hitap ediyor. Bu yüzden biz kararlılığımızı sürdüreceğiz. Suyumuza, ormanlarımıza, hayvanlarımıza ve doğamıza sahip çıkmaya devam edeceğiz."   Yazır Köyü’ndeki eylemde görüşlerini dile getiren ve tek amaçlarının bölgenin içme suyu kaynaklarını korumak olduğunu kaydeden Eşeler Yörük Kültür Derneği Başkanı Şaban Genç ise şunları kaydediyor: "Eşeler Yaylası bölgenin en önemli içme suyu kaynağıdır, yaylamızda 3 tane önemli doğal kaynak bulunuyor. Bunlardan birisi Türkiye'nin en temiz gölü olan Salda Gölü’nü besliyor. İkincisi de Acıpayam ilçesine bağlı birçok köyün içme suyunu karşılıyor. Üçüncü kaynak ise Dalaman Çayı’na dökülüyor. Halk arasında Tefenni tarafındaki madenden dolayı bu kaynağın kirlendiği konuşuluyor. Bu yüzden biz bölgede maden araması yapılırsa doğanın ve içme suyu kaynaklarının zarar göreceğini düşünüyoruz. Su kaynaklarımızın kirletilmemesi için yetkililerden yardım bekliyoruz."