Bergama Tarihine Işık Tutan Bir Efsane Eyüp Eriş 

Bergama Tarihine Işık Tutan Eyüp Eriş ile Bergama'nın zengin tarih ve kültürünü  birleştiren biyografisini gazeteci Tahsin Tuna hazırladı.

Eyüp Eriş ile  Bergama'nın zengin tarih ve kültürünü  birleştiren biyografisini hazırlamaya çalıştım.   Eyüp Eriş'in hayatı ve eserleri: İzmir'in Kınık ilçesinde doğmuş ve Bergama Lisesi'nde uzun yıllar tarih öğretmenliği yapmıştır. Ben de kendisini öğretmenlik yıllarında tanıdım. O yıllar Bergama'nın antik uygarlık tarihini derinlemesine araştırmış ve bu bilgiler ışığında "Bergama Uygarlık Tarihi” ve daha sonra “Bakırçay Üçlemesi" adlı eseri kaleme almıştır. Bu kitap, Bergama'nın tarihini ve kültürünü anlamak isteyenler için değerli bir kaynak haline gelmiştir. Eriş, Bergama'nın antik dönemden günümüze uzanan tarihini anlatan ve Bergama Müzesi'nin kurucusu olan Osman Bayatlı'nın izinden giderek, Bergama'nın geçmişini geleceğe taşıyan birçok eser katmıştır.  Kısaca Bergama, Kınık ve Dikili'nin tarihi değerlerini gün yüzüne çıkaran bir eğitimci olmuştur.  Eserleri, kitaplar ve gazetelerde yayımlanarak geniş bir okuyucu kitlesine ulaşmıştır. Eyüp Eriş, hem eğitimci hem de araştırmacı kimliğiyle Bergama'nın kültürel mirasını korumak ve tanıtmak için önemli katkılarda bulunmuştur. Onun eserleri, Bergama'nın zengin tarihini anlamak ve bu tarihi gelecek nesillere aktarmak isteyen herkes için birer rehber niteliğindedir taşımış, bundan sonra da taşıyacaktır. Bergama'nın antik dönemlerinden başlayarak günümüze kadar uzanan tarihini anlatan bir eser  Bergama Soylenceleri: Bergama'nın mitolojik hikayelerini ve söylencelerini konu alan kitapları begenilerek en iyi kaynak olarak okunmaktadır.  Bergama'nın tarihi boyunca inanç ve dini yapıları üzerine çalışmaları,  Bergama Belediyesi ve BEKSAV (Bergama Kültür ve Sanat Vakfı), Eyüp Eriş'in eserlerinin yayınlanmasında rol oynamıştır. Özellikle "Bergama Uygarlık Tarihi" ve "Bergama Söylenceleri" kitapları Bergama Belediyesi tarafından yayınlanmıştır. •  BEKSAV, Bergama ile ilgili çeşitli belletenler yayınlamış ve bu belletenler de Eyüp Eriş'in çalışmalarına yer verilmiştir.  Eyüp Eriş, "Bergama Söylenceleri" eserinde, yazıdan önceki dönemleri ve destan çağını da  anlatmaktadır. Geçmiş tarih dönemlerinde yaşanan olağanüstü olaylar, ölüm, kıtlık, göç, savaş gibi toplumda iz bırakan gelişmeler, söylence konusu olmuştur. Bergama'da yaşanan kuraklık, sel, yangın gibi zor zamanlar, ağızdan ağıza, dilden dile aktarılarak öykü haline gelmiş, dillerde türküler olmuştur.  Bergama söylencelerini beş bölüme ayırmıştır: ilahi söylenceler, insanüstü yaratıklar, duygu ve psikolojik konular, efsunlu türbeler ve efsaneleşmiş dedeler, ve son olarak efeler.  Bergama'da Eyüp Eriş adı ilçemizin tanıtılmasında bir efsane olmuştur.   Bir gazeteci olarak kendisini  40 yılı aşkın süredir  tanıdığım, görüp gözlemlediğim Eyüp Hoca'nın  Bergama için verdiği onca hizmeti karşısında hayatta iken ona verilecek bir manevi güç olacak  çalışmanın olmaması bizleri üzmektedir. Belediye yönetimi bunca emeğin karşılığı olarak ona yakışan Kültür Merkezine onun ismini verse ne güzel olurdu. “Eyüp Eriş'in adının yaşatılması gerekir. Önerdiğimiz tek şey bu. Maksat Bergama gibi önemli şehrimizin tanıtımında sahiplenilmesi de emeği olanlara hayatta iken sahip çıkılmalı ki gönülleri hoş olsun. Öldükten sonra verilen değerler de ölüdür.    EYÜP ERİŞ     1946 İzmir Kınık doğumlu, İlk ve ortaokulu Kınık’ta, Lise öğretimini İzmir Atatürk Lisesi’inde bitirdi, Ankara Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi, Tarih Bölümü’nden 1968’de mezun oldu.   5 yıl Çorum İskilip Lisesi, 5 yıl Balıkesir İmam Hatip Lisesi’nde ve 15 yıl Bergama Lisesi’nde öğretmenlik yaptıktan sonra emekli oldu. Daha sonra 12 yıl Final Dersanesi’nde müdürlük ve öğretmenlik yaptı. 2005-20 arası Bergama’da Habergama Gazetesi ve Kınık Haber Gazetesi ile yazı ve araştırma hayatına katkıda bulundu.     1993-94 yıllarında Eğitim-İş Bergama Şubesi Başkanlığı, 1994-96 Atatürkçü Düşünce Derneği Bergama kurucu başkanlığı ve yönetim kurulu başkanlığı yaptı.   YAYINLANMIŞ ESERLERİ:     1-     Bergama Uygarlık Tarihi   2-     Atatürk Döneminde Bergama   3-     Bergama Söylenceleri   4-     Çandarlı’nın Öyküsü   5-     Dikili Tarihi   6-     Kınık Tarihi   7-     Turanlı Tarihi   8-     Bakırçay Üçlemesi   9-     Bergama Rehberi   10- Kozak Tarihi   11- Dikili Mavi Geçit   12- Bergama İnanç Coğrafyası   13- Bergama’nın Sözlü Tarihi   14- Bergamalı Lokman Hekim Galenos   15- 75.yılında Bergama Kermesleri Tarihi   YAYINLANMIŞ KİTAPÇIKLARI:   1-     Atatürk ve Bergama   2-     Atatürk ve Cumhuriyet   3-     Atatürk ve Ekonomi   4-     Atatürk ve Gençlik   5-     Atatürk ve Laiklik     Basılmamış çalışmaları:   1-     İlkler ve Enler Kenti Bergama   2-     Bergama Asklepionu   3-     Bergama Sosyal Tarihi   4-     Zeytindağ Beldesi Tarihi     BERGAMA’DA SAHNELENMİŞ PİYESLERİ:   1-     Aydan Düşen Kitap   2-     Ayvazali Müzikali   3-     Bergama Seyirlik Oyunları     ALDIĞI ÖDÜLLER:   1-     Harf Devriminin 50 Yılı ve Türk Kültürüne Etkileri, Milliyet Gazetesi Karacan Araştırma-Yazı Yarışması, 1.lik Ödülü   2-     Türk Tüze Devrimi; İstanbul Barosu Araştırma Yarışması 3.lük Ödülü            3-    Kutlu Gelenek, Milli Eğitim Bakanlığı Araştırma-Yazı Yarışması, mansiyon   Milislerin öyküleri . Bu özet, "Bergama Söylenceleri" adlı eserin önsözünden alınmıştır ve Eyüp Eriş'in Bergama'nın zengin mitolojik geçmişini nasıl ele aldığını göstermektedir.  Eyüp Eriş'in yayımlanmış diğer eserleri arasında şunlar bulunmaktadır: Bergama'nın tarihi boyunca inanç ve dini yapıları üzerine bir çalışma. Çandarlı kasabasının tarihi ve kültürel mirası hakkında bir kitap  Dikili: Dikili ilçesinin tarihi, kültürel ve sosyal yapısını ele alan bir eser ise Eyüp Eriş'in Bergama ve çevresindeki tarihi yerler üzerine yaptığı araştırmaların ve incelemelerin bir parçasıdır. Eriş'in çalışmaları, bölgenin zengin tarihini ve kültürünü anlamak isteyenler için değerli kaynaklar olarak kabul edilmektedir